Giải pháp khắc phục những hạn chế trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ở đơn vị cơ sở

(Bqp.vn) - Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) đang ngày càng khẳng định vai trò là một bộ phận không thể tách rời của quá trình xây dựng, hoàn thiện và tổ chức thực hiện pháp luật. Được coi là cầu nối đưa pháp luật vào cuộc sống, công tác PBGDPL còn góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, đáp ứng với đòi hỏi mọi công dân sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước bằng pháp luật. Vì vậy, những năm qua Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm, ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng về PBGDPL. Trong Quân đội, công tác PBGDPL luôn được Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, được các cấp, các ngành triển khai tích cực đã góp phần quan trọng xây dựng các tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Thi hiẻu biết pháp luật tại Lữ đoàn 144. (ảnh: Lưu Truyền)

Báo cáo tổng kết 5 năm về công tác PBGDPL của Bộ Quốc phòng (2008 - 2012) đã khẳng định: Công tác PBGDPL trong 5 năm qua đã đạt được mục tiêu, yêu cầu Chương trình PBGDPL của Chính phủ đề ra. Cấp ủy Đảng, chỉ huy các cấp luôn quan tâm, coi trọng công tác PBGDPL, gắn PBGDPL với kỷ luật Quân đội, với các cuộc vận động lớn của Đảng, Nhà nước. Nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, chiến sĩ được nâng cao góp phần quan trọng trong giảm số vụ vi phạm pháp luật, kỷ luật; xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Tuy nhiên, công tác PBGDPL trong 5 năm qua còn bộc lộ những hạn chế đó là: Có nơi, có lúc việc tổ chức, chỉ đạo công tác PBGDPL chưa chặt chẽ, còn biểu hiện khoán cho cơ quan chính trị. Ngoài chương trình chính thức và một số nội dung bổ trợ của chương trình giáo dục chính trị hằng năm, các hình thức PBGDPL được một số đơn vị áp dụng còn đơn điệu.

Để khắc phục tình trạng nêu trên, nâng cao chất lượng công tác PBGDPL ở đơn vị cơ sở, thiết nghĩ các cơ quan, đơn vị cần phải triển khai đồng bộ các giải pháp, trong đó cần tập trung vào những giải pháp chủ yếu sau:

Một là, nâng cao hơn nữa nhận thức của cấp ủy, chỉ huy các cấp, đội ngũ cán bộ về vị trí, vai trò của công tác PBGDPL. Quan điểm, nhận thức đúng đắn, tốt đẹp thì tình cảm, ý thức sẽ đúng đắn, tốt đẹp. Ngược lại, quan điểm, nhận thức sai, không tốt đẹp thì tình cảm, ý thức sẽ sai trái không tốt đẹp. Nhận thức đúng đắn của cấp ủy, chỉ huy các cấp, đội ngũ cán bộ làm công tác PBGDPL về vị trí, vai trò của công tác PBGDPL là một trong những điều kiện tiên quyết bảo đảm cho hoạt động này đạt hiệu quả. Từ nhận thức đầy đủ, đúng đắn, sâu sắc về vị trí, vai trò của công tác PBGDPL, cấp ủy, chỉ huy các cấp tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác PBGDPL. Đưa công tác PBGDPL vào Nghị quyết lãnh đạo của tổ chức đảng; kế hoạch, chương trình công tác của các cấp, các ngành, các tổ chức quần chúng để hiện thực hóa quan điểm “tuyên truyền, PBGDPL là một bộ phận của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, là nhiệm vụ của toàn bộ hệ thống chính trị đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng” và bằng các hành động cụ thể để đầu tư đúng mức về trí tuệ, nhân lực, vật lực, thời gian và các điều kiện bảo đảm khác cho công tác PBGDPL.

Hai là, quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực, trình độ làm công tác PBGDPL. Sinh thời Bác Hồ nhắc nhở chúng ta: Muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay xấu. Điều đó đã khẳng định đội ngũ cán bộ có vai trò quyết định đến kết quả thực hiện mọi công việc. Cán bộ là cái gốc của mọi công việc, PBGDPL là hoạt động vì con người và do con người thực hiện, cán bộ ở đơn vị cơ sở là chủ thể thực hiện công tác PBGDPL. Thực tiễn hoạt động PBGDPL cho thấy ở nơi nào đội ngũ cán bộ làm công tác PBGDPL được quan tâm, bồi dưỡng thường xuyên thì ở đó chất lượng PBGDPL được thực hiện với chất lượng, hiệu quả cao hơn, và ngược lại đội ngũ cán bộ làm công tác PBGDPL ít được quan tâm, bồi dưỡng, ở đó công tác PBGDPL đạt hiệu quả không cao.

Ba là, phối hợp chặt chẽ giữa đơn vị với các tổ chức đoàn thể để PBGDPL, gắn PBGDPL với các phong trào thi đua và các cuộc vận động ở đơn vị cơ sở. PBGDPL ở đơn vị cơ sở không phải chỉ do cơ quan chính trị có trách nhiệm thực hiện, mà công tác PBGDPL phải có sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của cấp ủy đảng, trách nhiệm triển khai thực hiện của người chỉ huy, sự tham gia của các tổ chức quần chúng. Căn cứ vào nội dung, thời gian PBGDPL đã được xác định trong kế hoạch hằng năm, các cơ quan, đơn vị cần chỉ đạo các tổ chức quần chúng phát huy tốt vai trò trong công tác tuyên truyền, PBGDPL. Với những lợi thế, thế mạnh của mình của các tổ chức quần chúng cần xây dựng chương trình hành động cụ thể trong công tác PBGDPL, gắn với nội dung kế hoạch giáo dục chính trị, pháp luật năm của đơn vị, trong đó tổ chức các hoạt động như: diễn đàn thành niên, tọa đàm, trao đổi, hội thi, lồng ghép trong các hoạt động khác để tuyên truyền PBGDPL. Các đơn vị, các tổ chức cần có chỉ tiêu cụ thể trong công tác PBGDPL, lấy kết quả kiểm tra nhận thức pháp luật là một trong các tiêu chí quan trọng hàng đầu để đánh giá kết quả phong trào thi đua quyết thắng của cơ quan, đơn vị và phân loại đảng viên, đoàn viên, hội viên hằng năm. Đồng thời, phải gắn công tác PBGDPL với việc quán triệt, triển khai thực hiện học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” và các cuộc vận động khác ở đơn vị cơ sở để nâng cao chất lượng công tác PBGDPL.

Bốn là, quan tâm đầu tư hơn nữa về kinh phí, cơ sở vật chất cho công tác PBGDPL. Hiện nay, kinh phí, cơ sở vật chất dành cho công tác PBGDPL nhìn chung còn rất hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu của công tác này, nhất là ở đơn vị cơ sở. Với lượng kinh phí như hiện nay, rất khó để đổi mới, đa dạng hóa các hình thức PBGDPL. Dó đó, lãnh đạo, chỉ huy đơn vị cần quan tâm, có cơ chế huy động, tạo các nguồn tài chính khác để hỗ trợ cho công tác PBGDPL; tạo điều kiện để hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật được sử dụng các phương tiện sẵn có của đơn vị, hoặc lồng ghép trong các hoạt động của đơn vị để đa dạng hóa tổ chức các hoạt động tuyên truyền, PBGDPL.

Năm là, tăng cường công tác kiểm tra kịp thời động viên, khen thưởng, nhân rộng những biện pháp, mô hình PBGDPL đạt hiệu quả. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy, tổ chức Đảng, công tác kiểm tra của người chỉ huy và cơ quan chức năng đối với hoạt động PBGDPL. Trong kiểm tra cần thâm nhập sâu vào lĩnh vực PBGDPL, đi sâu vào đời sống, hoạt động của cán bộ, chiến sỹ, sát phong trào để nghiên cứu, đánh giá chính xác, chỉ ra cho được những đơn vị, cá nhân có thành tích tốt trong công tác PBGDPL; đặc biệt tìm ra được những biện pháp, giải pháp để có được những kết quả, thành tích đó, từ đó có biện pháp động viên, khen thưởng kịp thời, khuyến khích các sáng kiến và lòng hăng hái trong công tác PBGDPL; đồng thời, nhân rộng mô hình trong phạm vi toàn đơn vị. Trong kiểm tra cũng phải chỉ ra cho được những đơn vị, cá nhân chưa làm tốt, tìm ra nguyên nhân, những khó khăn, trở ngại trong công tác PBGDPL của đơn vị, làm rõ trách nhiệm trong những hạn chế, yếu kém đó thuộc về cấp ủy đảng trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, hay trách nhiệm của người chỉ huy, cơ quan chức năng trong triển khai, hướng dẫn thực hiện, rút kinh nghiệm nghiêm túc, phê bình, kiểm điểm và có những hình thức xử lý phù hợp. Đồng thời, giải quyết kịp thời những vấn đề đặt ra thuộc phạm vi của cấp trên, giúp đơn vị hoàn thành tốt công tác PBGDPL.

Được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chỉ huy các cấp; sự tham gia tích cực của các tổ chức, đoàn thể; sự nỗ lực cố gắng của đội ngũ cán bộ làm công tác PBGDPL..., công tác PBGDPL ở đơn vị cơ sở sẽ khắc phục được những hạn chế trong thời gian qua, góp phần xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Thượng tá Đỗ Ngọc Quang, Trường Cao đẳng CNQP