Nâng cao ý thức thượng tôn pháp luật, xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao

(Bqp.vn) - Với chủ đề “Nâng cao ý thức thượng tôn pháp luật, xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao”, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã tổ chức hoạt động hưởng ứng, thực hiện Ngày Pháp luật nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (9/11) năm 2021 bằng nhiều hình thức, nội dung phong phú, sáng tạo, đạt hiệu quả tích cực, phù hợp với điều kiện dịch COVID-19. Nhân dịp này, Thiếu tướng Hàn Mạnh Thắng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ Quốc phòng đã có cuộc trao đổi với phóng viên (PV) Cổng Thông tin điện tử Bộ Quốc phòng một số kết quả xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về quân sự, quốc phòng cũng như công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) trong Quân đội thời gian qua.

Thiếu tướng Hàn Mạnh Thắng báo cáo tại buổi làm việc của lãnh đạo Bộ Quốc phòng với các cơ quan chủ trì xây dựng Luật, Pháp lệnh dự kiến trình Quốc hội khóa XV, tháng 9/2021.

PV: Xin cảm ơn Thiếu tướng Hàn Mạnh Thắng đã dành thời gian cho cuộc trao đổi này! Trước hết, xin đồng chí cho biết những dấu ấn nổi bật trong xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về quân sự, quốc phòng cũng như ý nghĩa của việc thông qua các văn bản quan trọng về pháp luật liên quan đến lĩnh vực quân sự, quốc phòng trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV?

Thiếu tướng Hàn Mạnh Thắng: Nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV đã thông qua nhiều dự án luật, trong đó có: Luật Quốc phòng, Luật Lực lượng Dự bị động viên, Luật Cảnh sát biển Việt Nam, Luật Biên phòng Việt Nam, Luật Dân quân tự vệ. Bên cạnh đó, để đáp ứng yêu cầu thực tiễn đời sống xã hội, Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết số 130 ngày 13/11/2020 về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc và Nghị quyết số 132 ngày 17/11/2020 về thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc, tồn đọng trong quản lý, sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế. Đây chính là những dấu ấn nổi bật trong xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về quân sự, quốc phòng nhiệm kỳ qua, bước phát triển mới về tư duy quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, thể chế hóa các chủ trương, quan điểm mới của Đảng, quy định của Hiến pháp về quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc.

Có thể khẳng định, các Luật này rất quan trọng, chi phối đến hệ thống pháp luật về quân sự, quốc phòng, tác động đến mọi mặt của đời sống xã hội; tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho hoạt động xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng Quân đội nhân dân, Dân quân tự vệ vững mạnh, phát huy được sức mạnh tổng hợp của đất nước trong bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc. Mặt khác, đây còn là công cụ pháp lý quan trọng bác bỏ mọi luận điệu xuyên tạc, kích động, chống phá của các thế lực thù địch về bản chất, chức năng, nhiệm vụ của Quân đội nhân dân Việt Nam.

PV: Luật Cảnh sát biển Việt Nam, Luật Biên phòng Việt Nam là 2 trong số rất nhiều văn bản luật đã được xây dựng và thông qua trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, đồng chí có thể cho biết quá trình xây dựng 2 Luật quan trọng này và Vụ Pháp chế cũng như các đơn vị được giao chủ trì xây dựng dự thảo đã có sự vào cuộc và phối hợp như thế nào?

Thiếu tướng Hàn Mạnh Thắng: Ngay sau khi Hiến pháp 2013 được thông qua, Vụ Pháp chế đã tổ chức rà soát hệ thống pháp luật về quân sự, quốc phòng bảo đảm phù hợp với quy định của Hiến pháp; trong đó đã tham mưu với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng chỉ đạo cơ quan, đơn vị lập đề nghị xây dựng, nâng Pháp lệnh Cảnh sát biển Việt Nam và Pháp lệnh Biên phòng Việt Nam lên thành Luật. Sau khi Quốc hội thông qua, đưa 2 dự án Luật vào Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Vụ Pháp chế đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan, đơn vị có liên quan tham mưu cho Bộ trưởng chỉ đạo, phân công cơ quan soạn thảo và thành lập Ban Soạn thảo, Tổ Biên tập; xây dựng kế hoạch triển khai; mời đại diện cơ quan chức năng của Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ, các Bộ, ngành và các Ủy ban của Quốc hội có liên quan tham gia ngay từ khâu đầu của quy trình soạn thảo văn bản; cử cán bộ có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp với nội dung văn bản để thực hiện công tác soạn thảo. Quá trình tổ chức soạn thảo 2 dự án Luật, thực hiện đúng quy trình, quy định của pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật, từ khâu xây dựng kế hoạch soạn thảo; tổ chức lấy ý kiến của các Bộ, ngành, tổ chức và cá nhân là đối tượng tác động của văn bản; tổ chức các hoạt động nghiên cứu phục vụ việc xây dựng dự án, dự thảo; tổ chức các hội thảo, tọa đàm, nghiên cứu tài liệu, kinh nghiệm nước ngoài; tổ chức khảo sát thực tế…

Có thể nói, khi được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng giao, việc xây dựng 2 dự án Luật nêu trên có sự vào cuộc rất quyết liệt, trách nhiệm; sự phối hợp hết sức nhịp nhàng, chặt chẽ, khoa học, phù hợp với điều kiện thực tiễn của các Bộ, ngành, các cơ quan, đơn vị. Chính vì thế, tỷ lệ bỏ phiếu thông qua 2 Luật này của Quốc hội rất cao: Luật Cảnh sát biển Việt Nam đạt 96,29% đại biểu tham gia biểu quyết tán thành; Luật Biên phòng Việt Nam đạt 94,61% đại biểu tham gia biểu quyết tán thành.

PV: Thưa đồng chí, việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về quân sự, quốc phòng có ý nghĩa như thế nào?

Thiếu tướng Hàn Mạnh Thắng: Văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng một lần nữa khẳng định: “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân do Đảng lãnh đạo là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị”. Thực hiện chủ trương đó, việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về quân sự, quốc phòng có ý nghĩa hết sức quan trọng, thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng và Hiến pháp năm 2013 về quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc; phát huy sức mạnh tổng hợp của đất nước trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân; khu vực phòng thủ vững chắc; thể chế hóa mối quan hệ giữa phát triển kinh tế - xã hội với củng cố và xây dựng tiềm lực quốc phòng; thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.

PV: Bên cạnh việc xây dựng, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng, thì một vấn đề quan trọng khác đó là việc tuyên truyền, PBGDPL cho cán bộ, chiến sĩ toàn quân, công tác này đã được triển khai như thế nào trong thời gian qua? Thưa đồng chí!

Thiếu tướng Hàn Mạnh Thắng: Xác định công tác tuyên truyền, PBGDPL là một bộ phận của công tác giáo dục chính trị tư tưởng, là nhiệm vụ của các cấp, các ngành, các tổ chức và mọi cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội. Tuyên truyền, PBGDPL góp phần đưa pháp luật vào cuộc sống, thời gian qua, cùng với công tác xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, Vụ Pháp chế Bộ Quốc phòng - Cơ quan thường trực Hội đồng Phối hợp PBGDPL Bộ Quốc phòng đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan tham mưu cho Hội đồng Phối hợp PBGDPL Bộ Quốc phòng để Hội đồng tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai quyết liệt, đồng bộ, toàn diện công tác này, để nhanh chóng đưa pháp luật vào cuộc sống. Những kết quả của công tác tuyên truyền, PBGDPL thời gian qua đã góp phần quan trọng giữ vững kỷ luật, kỷ cương, nâng cao sức mạnh tổng hợp của Quân đội, bảo đảm cho Quân đội hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

PV: Đồng chí có thể chia sẻ những mô hình hay, cách làm sáng tạo, thiết thực của các cơ quan, đơn vị trong công tác tuyên truyền, PBGDPL cho cán bộ, chiến sĩ thời gian qua, đặc biệt phù hợp với điều kiện dịch bệnh và gắn với việc thực hiện Ngày Pháp luật nước Cộng hòa XHCN Việt Nam 9/11?

Thiếu tướng Hàn Mạnh Thắng: Thời gian qua, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã tiếp tục nghiên cứu, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền PBGDPL, tổ chức thực hiện bằng nhiều hình thức, mô hình sinh động, thu hút đông đảo cán bộ, chiến sĩ và Nhân dân tham gia, như: tổ chức mít tinh; sân khấu hóa “Ngày Pháp luật”; lồng ghép tuyên truyền, PBGDPL vào các hoạt động biểu diễn văn nghệ, hoạt động của các tổ chức quần chúng, thông tin trong chào cờ...; thi tìm hiểu pháp luật... Một số mô hình như: “Tổ Tư vấn tâm lý - pháp lý quân nhân”, “Mỗi tuần học một điều luật”, “Mỗi tuần 5 điều biết”, “Mỗi tuần một câu hỏi, một đáp án”; “Chi đoàn không có cán bộ, đoàn viên, thanh niên vi phạm pháp luật, kỷ luật”, “Lớp học tự quản”, “Tuần Thanh niên tự quản”, “Phân xưởng kiểu mẫu, nhà xe kiểu mẫu”, “Tổ tuyên truyền pháp luật”... được nhiều cơ quan, đơn vị duy trì, hoạt động đạt hiệu quả cao. Bên cạnh đó, các hình thức truyền thống, như: Tuyên truyền trên phương tiện thông tin đại chúng, thông qua các thiết chế văn hóa, truyền thanh nội bộ, pa-nô, áp phích, phổ biến trực tiếp, nói chuyện pháp luật... tiếp tục được phát huy mạnh mẽ ở nhiều cơ quan, đơn vị.

Trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, nhiều cơ quan, đơn vị đã nghiên cứu, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong tuyên truyền, PBGDPL, phát huy hệ thống truyền thanh nội bộ; tuyên truyền, PBGDPL thông qua cổng thông tin điện tử, trang thông tin điện tử; biên soạn sổ tay pháp luật, tờ rơi, tờ gấp, tuyên truyền trên hệ thống pa-nô, áp phích của đơn vị, tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp luật trực tuyến… đã mang lại hiệu quả cao trong tuyên truyền, PBGDPL.

Các hoạt động này được các cơ quan, đơn vị tổ chức thường xuyên thông qua Ngày Pháp luật hằng tháng trong Quân đội; và được tổ chức sôi nổi, tích cực hơn trong dịp hưởng ứng Ngày Pháp luật nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (9/11). Đây cũng là dịp để tôn vinh Hiến pháp và pháp luật, thể hiện tinh thần thượng tôn pháp luật của cán bộ, chiến sĩ toàn quân, thực hiện “Sống và làm việc theo Hiến pháp và Pháp luật”.

PV: Năm 2021, Ngày Pháp luật nước Cộng hòa XHCN Việt Nam tiếp tục được toàn quân thực hiện như thế nào? Thưa đồng chí!

Thiếu tướng Hàn Mạnh Thắng: Năm 2021, toàn quân hưởng ứng Ngày Pháp luật với chủ đề  “Nâng cao ý thức thượng tôn pháp luật, xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao”. Về nội dung, căn cứ vào điều kiện thực tiễn và nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị, các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam tập trung vào các nội dung sau: Thực hiện nghiêm Kế hoạch PBGDPL trong Quân đội năm 2021 ban hành kèm theo Quyết định số 32/QĐ-BQP ngày 05/01/2021 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, gắn với tuyên truyền, định hướng nhận thức về những vấn đề dư luận xã hội quan tâm, trọng tâm là lĩnh vực phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, bảo vệ môi trường, phòng, chống dịch bệnh, sử dụng mạng xã hội…; kịp thời phản ánh, lan tỏa các nhân tố tích cực, góp phần củng cố niềm tin, tạo đồng thuận trong cơ quan, đơn vị và toàn xã hội. Giáo dục ý thức và lợi ích của việc tôn trọng, chấp hành pháp luật, kỷ luật; xây dựng, bồi dưỡng, nhân rộng gương người tốt, việc tốt trong thực hiện pháp luật, kỷ luật; phê phán, đấu tranh với những hành vi vi phạm pháp luật, kỷ luật hoặc lệch chuẩn xã hội và phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”; nâng cao chất lượng, hiệu quả xây dựng, thi hành và bảo vệ pháp luật, kỷ luật gắn với xây dựng ý thức pháp luật, kỷ luật, văn hóa pháp lý trong mỗi cơ quan, đơn vị và địa phương nơi đơn vị đóng quân, công tác, làm nhiệm vụ. Thông tin về tình hình chấp hành pháp luật, kỷ luật và nội dung, biện pháp tăng cường kỷ luật, qua đó định hướng tư tưởng, thống nhất hành động cho cán bộ, chiến sĩ tại cơ quan, đơn vị; tôn vinh những tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác xây dựng, thi hành và bảo vệ pháp luật, kỷ luật; tham gia tuyên truyền, PBGDPL, vận động nhân dân chấp hành chính sách, pháp luật, thực hiện các quy định về phòng, chống dịch bệnh COVID-19, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân.

Đối với các cơ quan báo chí trong Quân đội, mở chuyên trang, chuyên mục, tăng cường thời lượng để bình luận, đối thoại chính sách, định hướng dư luận; tuyên truyền, phổ biến những văn bản quy phạm pháp luật mới ban hành; bám sát cơ sở để tuyên truyền, phổ biến những mô hình hay, cách làm hiệu quả, sáng tạo trong tuyên truyền, PBGDPL; tôn vinh những tập thể, cá nhân có thành tích cao trong công tác xây dựng, thi hành và bảo vệ pháp luật, tham gia tuyên truyền, PBGDPL, phòng, chống dịch bệnh COVID-19.

PV: Xin cám ơn Thiếu tướng Hàn Mạnh Thắng!

Nguyễn Bằng - Trọng Xuân (thực hiện)