Hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia trong tình hình mới

(Bqp.vn) - Xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền quốc gia, góp phần giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường quốc phòng và an ninh của đất nước.

Hội nghị Triển khai, tập huấn thực hiện Đề án: “Tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới, hải đảo giai đoạn 2013 - 2016. (Ảnh: Trọng Xuân)

Lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam luôn khẳng định bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia là nhiệm vụ trọng yếu hàng đầu của đất nước. Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 08/8/1995 của Bộ Chính trị - Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII về xây dựng Bộ đội Biên phòng trong tình hình mới xác định: “Xây dựng và bảo vệ biên giới là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của tất cả các ngành, các cấp; của Nhà nước và các đoàn thể...”.

Quản lý nhà nước về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia là một trong những nội dung của tổng thể quản lý nhà nước về quốc phòng, an ninh và đối ngoại, có mối quan hệ chặt chẽ không thể tách rời nhau, hỗ trợ cho nhau cùng tồn tại, phát triển. Muốn có một nhà nước vững mạnh, quản lý nhà nước đạt hiệu quả, làm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội phát triển, trước hết nhà nước đó phải là một nước độc lập, có chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, an ninh, chính trị được giữ vững. Trong các hoạt động xã hội đó, hoạt động xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia là một trong những hoạt động góp phần đảm bảo cho nhà nước thực hiện chức năng đối nội và đối ngoại của mình. Ngược lại, nhà nước thực hiện tốt chức năng đối nội và đối ngoại sẽ tạo điều kiện để công tác quản lý nhà nước về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia chặt chẽ hơn, hiệu quả hơn.

Để thực hiện quản lý nhà nước về biên giới quốc gia nhằm bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ cũng như đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, trong những năm qua, Nhà nước ta đã ban hành các văn bản quy phạm pháp luật như: Luật Quốc phòng, Luật Biên giới quốc gia, Luật An ninh quốc gia, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Pháp lệnh Nhập cảnh, xuất cảnh và cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, Pháp lệnh Bộ đội Biên phòng, Pháp lệnh lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam, Pháp lệnh Tổ chức điều tra hình sự... Ngoài ra, Việt Nam còn tham gia ký kết, ra nhập các điều ước quốc tế đa phương, song phương và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh, điều ước quốc tế đối với từng lĩnh vực của đời sống xã hội nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội liên quan đến xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia ngày càng hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, do hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia hiện hành được xây dựng trong điều kiện còn có những khó khăn nhất định: Kinh nghiệm xây dựng hành lang pháp lý còn hạn chế; cơ sở vật chất, con người để soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật còn thiếu nên việc xây dựng hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung, pháp luật về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia nói riêng chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn đặt ra. Mặt khác, pháp luật về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia là lĩnh vực tổng hợp, phức tạp và trong bối cảnh đất nước đang trong quá trình phát triển, nhiều vấn đề mới nảy sinh, nên quá trình xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia là quá trình vừa làm vừa rút kinh nghiệm, khó tránh khỏi những hạn chế bất cập. Ngoài ra, việc triển khai các giải pháp để đổi mới, nâng cao năng lực của các cơ quan tham mưu, xây dựng và tổ chức soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật chưa đồng bộ; công tác bảo đảm cho soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật và công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện văn bản quy phạm pháp luật về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia chưa có sự quan tâm, đầu tư nghiên cứu hợp lý, chưa thể hiện tính thống nhất, đồng bộ. Việc tổ chức rà soát, phát hiện những bất cập của văn bản quy phạm pháp luật chưa kịp thời, hoặc phát hiện nhưng chưa kịp thời sửa đổi, bổ sung, ban hành mới cho phù hợp với thực tiễn.

Trong giai đoạn hiện nay, để thực hiện thắng lợi đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, rộng mở, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ quốc tế, chủ động hội nhập kinh tế thế giới và khu vực; giữ gìn và bảo vệ vững chắc chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia; đồng thời phấn đấu cùng các nước láng giềng xây dựng đường biên giới rõ ràng và hữu nghị, nhằm tăng cường quan hệ hợp tác phát triển giữa nước ta với các nước láng giềng, tạo môi trường hòa bình, ổn định, phục vụ phát triển kinh tế, xây dựng đất nước, cần phải triển khai đồng bộ các giải pháp, trong đó giải pháp xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia là rất cần thiết.

Để thực hiện có hiệu quả công tác xây dựng, hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, thiết nghĩ cần làm tốt các nội dung sau:

Tiếp tục quán triệt quan điểm của Đảng về xây dựng hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia; xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia; tăng cường nghiên cứu khoa học và thực tiễn công tác xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia. Tăng cường công tác kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, kịp thời phát hiện những bất cập, hạn chế để kịp thời sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành thay thế bảo đảm phù hợp với thực tiễn đặt ra; bảo đảm đầy đủ về con người, cơ sở vật chất, kinh phí cho công tác xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia.

Thượng tá Lê Nam Thành, Vụ Pháp chế BQP